О. Лхагва багшийн "Зууны Мэдээ" сонинд нийтлэгдсэн ярилцлага: (Сонины дугаар 2010.8.19 ПҮРЭВ №29 (60) )
О. Лхагва багш А.Эйнштейны нэрэмжит шагнал гардах үеэр шавь нарын хамт .
Хэний хэн бэ?
УИС-ийн багш, онолын физикч, ШУ доктор, профессор, ШУ-ны гавъяат зүтгэлтэн О.Лхагвад Эйнштэйний нэрэмжит олон улсын шагнал саяхан гардуулжээ. О Лхагва багш ХХ зууны дэлхийн шилдэг хүний дипломт, Нью Йоркийн ШУ –ны болон ОУ-ын шугаман бус эрдмийн академийн жинхэнэ гишүүн, дэлхийд хэний хэн бэ тольд данстай. Тэрбээр ХХ зуунд хөгжсөн, хумхи ертөнцийн зүйг жамыг илэрхийлдэг квант физикийн судалгаанд нөр хөдөлмөр, бүтээлээ зориулжээ. Сүүлийн дөч шахам жилийн дотор Моск. их сургууль, Цөмийн шинжилгээний нэгдсэн институт ( ЦШНИ ) - ийн эрдэмтэдтэй хамтран атом, цөм, мезоатамын физикээр эрдмийн их сургуулиуд дундын онолын судлагаа- сургалтын шавь сургууль үүсгэн шинжлэх ухааны шинэ чиглэл хөгжүүлсэн байна. Шавь нар нь ч нэрт эрдэмтэд бөгөөд монгол улсын их сургуулиуд, шинжлэх ухааны байгууллага, Мон-атом компанид захирал, тэргүүлэх профессор зэрэг хариуцлагтай алба хашиж тус бүрдээ шавь сургууль үүсгэн, эрдмийн дэд чиглэл хэдийнэ тэрлүүлжээ.
Английн Кембриджийн их сургуульд төвтэй Олон Улсын намтар судлалын хорооноос Шинжлэх ухааны талбарт гарамгай амжилт үзүүлсэн эрдэмтэдэд олгодог А.Эйнштейны нэрэмжит ОУ-ын шагналыг МУИС-ийн ФЭС-ийн багш, ШУ-ны доктор, профессор, ШУ-ны гавъяат зүтгэлтэн О.Лхагва багшид олголоо...
Д элхийн томоохон сургуулиудын сургалт- судалгаа, эрдэм шинжилгээнд нэвтэрсэн GAMESS
лабораторыг манай улсын их сургуулиудын
сургалт- судлагаанд хэрэглэх бэлтгэл хангах зорилгоор холбогдох арга зүй, онолын болон тооцооны үндэс, зааврыг эмхлэн боловсруулж, " Молекул-нанобөөмийн квант лаборатор " нэртэй гарын авлагыг бэлтгэжээ.
> Энд GAMESS програмын зарим жишээ, тооцоог бэлтгэн товч үзүүлэв.
Молекул-нанобөөмийн квант лаборатор номын зориулалт
Нано-био технологи эрчимтэй хөгжиж буй өнөө үед молекул-нанобөөмийн квант физик-химийн үндсийг их сургуулийн бакалавр, магистр, докторын төвшний сургалтад нэвтрүүлэх асуудал хурцаар тавигдсаар байна. Молекул-нанобүтцийн квант лаборатор хэмээх эл гарын авлагад АНУ болон Москвагийн их сургуулиудын сургалт, эрдэм шинжилгээнд нэвтэрсэн GAMESS лабораторыг хэрэглэх заавар, арга зүй, онолын болон тооцооны үндслэлийг эмхлэн боловсруулав. Гарын авлага нь энэ чиглэлээр суралцаж, судалгаа, үйлдвэрлэл шинжилгээний ажил гүйцэтгэж буй оюутан, залуус, мэргэжилтэнд орчин үеийн квант физик-химийн онол-тооцооллын арга барилаас суралцахад тустай болно. ГАРЧИГ ӨМНӨТГӨЛ 4 ТЭРГҮҮН БҮЛЭГ.
МОЛЕКУЛ-НАНОБӨӨМИЙН КВАНТ ОНОЛ 7
1. Атом, нанобөөм. Орчил 7
1.1 Атомын орчил 7
1.2 Үелэх системийн квант зүй 9
Тооцон бодох математик-номын зориулалт
Мэдээллийн технологи нь хэл ярианы нэгэн адил нийгмийн үйлдвэрлэлийн бүх хүрээнд үйчлэх тулгуур хэрэглүүр боллоо. Математик тооцооллоос зайдуу онолын томъёолог ухаан. Харин тооцон бодох математикт(ТБМ) компьютер тооцооны алхамт арга хөгжсөн байдаг. Бас алхам бүрт нь тоон шийд жинхэнэ шийд рүүгээ нийлэхүйн найдвартай шалгуур бий. Дээд математикийн бүрэн агуулгын хэмжээнд залуусыг ТБМ-ийн гол гол аргатай танилцуулаад Mathcad багцыг хэрэглэн тооцоо дүрслэл үйлдүүлж дадал чадвар олгоход энэхүү гарын авлагыг зориулав. Байгаль, нийгмийн үзэгдлийн зүй тогтлыг илрүүлэх, математик загвар зохион бүтээх, технологийн жор горимыг зураглан тогтоох асуудлыг судалж буй их, дээд сургуулийн бакалавр, магистр, докторын төвшинд суралцагсад болон бие даан судлагсдад эл гарын авлага ач тустай болно.
ГАРЧИГ
Физмат ШУ доктор, проф. О. Лхагва, Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн
Монголы различали материальное “голубое” небо от духовного “вечного” неба....Небо монголы представляли правителем мира, вечным правосудием и источником жизни...“Вечное небо” небыло личным богом, а лишь мировым порядком. Лев Николаевич Гумилев
Орчлон- байгаль- бие- сэтгэхүй битүү тойруу шүтэлцэхүйд өрнөсөн шугаман бус хувирал- үйлийн үрийг туулах урт ужиг хувьслын явцад сэтгэхүйд “тэнгэрүүд” хэрхэн тэрлэн төрөл олж, улмаар хэл, соёл, бүтээхүй соёолон нийгэм хөгжсөн тухай санааг “эсгэж” дэвшүүлсэн төсөөллийг эрдэмтэн олны анхааралд толилуулж байна. Явир эртэд байгальд “цөвүүн” цаг тохиохуйд урд хөл нь гар болж хувирснаар хүмэнэй өнийн өвөг зангааны хүчээр авиа дуунд юмсын нэр хадан оноож, улмаар сэтгэхүй дэх зураг дүрсийн үйл хөдлөлийг үгяриагаар илэрхийлэх болжээ. Байгаль хийгээд ахугаас харах, сонсох мэдрэхүйн эрхтнээр дамжин сэтгэхүйд буугаад тэнгэрлэн мандсан үйл өрнөлийг хөг аялгуу, зураг, урлаг уран сайхан хожуу математикаар илэрхийлсэн байна.
Тайна цивилизации человечества
Доктор физико-математических наук, проф. О. Лхагва*
Мөнх Тэнгэр бол цогц үзэл, эрдэм
Шинжлэх ухааны доктор, проф.О. Лхагва*
Шаманизм как система мировосприятия насквозь мистичен , но в нем нет места ни для бога, ни для дъявола. Если в концепции нет божества ...то такие системы называть релегиями нельзя.
Эрдмийн хувьсгал ба хөтөч үзлийн хувирал Квант физик болон синергетик нь ХХ зууны эрдэм, танихуйн сэтгэлгээн дэх хоёр их хувьсгал билээ. Өрнийн эрдмийн ахуй тойрсон сэтгэлгээний хүрээг гэтэлж, танин мэдэхүйн урьд нь зүүдлээ ч үгүй “онгон” оргил тийш мацах зуураа хүмүүн бүтээхүйн ид чадвар олсноор нийгмийг бүхэлд нь хурдацтай дэвжүүлжээ. Тэгснээр өрнийн шинжлэх ухааны суурь - эрдмийн хөтөч үзлийг ч эрс хувиргаж[1, 2] шинэ төвшинд гаргав. Орчлон, нийгэм хийгээд аливаа юмсыг үл хамаарах бүрдэлд “буталж” болно хэмээх өрнийн эрдмийн хөтөч үзэл нь гүн ухаанаас авахуулаад байгаль, нийгмийн судлал, амьдрал ахуйн арга барил, хувь хүний үзэл бодолд ч нэвт шингэсэн байж. Шинэ хөтөч үзэл нь харин энэхүү давчуу үзэлд тулгуурласан өрнийн детеменист (мөшгөхүйн) зарчмыг бүрэн халж[3,4,5] дорнын шүтэн барилдахуй лугаа айлсаж ирэв. Ингэснээр Орчлон түүний аливаа бүрдэл нь бүхэлдээ нэг амь лугаа багцрахуйн жамтайг өрнөдөд ч хүлээн зөвшөөрөх болов.
Өнөөгийн физик ба Чингис судлал
Профессор О. Лхагва Физик-математикийн шинжлэх ухааны доктор, МУИС, Физик-элетроникийн сургууль
Эл өгүүлэлд Мөнх Тэнгэр эрдэм ухааныг квант физик, синергетикийн шинжлэх ухааны сор үзэл онол лугаа нийцүүлэн судалж улмаар Чингис судлалыг эрин цагийн эрдмийн мандалд дэвшүүлэн хөгжүүлэхийн чухлыг онцлон тэмдэглэв.
